Jak wygląda rehabilitacja kończyny po amputacji?

Amputacja kończyny — dolnej lub górnej — to skomplikowana operacja polegająca na pozbawieniu pacjenta określonej części ciała. Odbywa się to przez przecięcie kości lub tzw. wyłuszczenie w stawie (odjęcie części ciała). Proces amputacji jest złożony i kilkuetapowy. Wymaga skrupulatnego zaplanowania nie tylko samego zabiegu, ale również czynności profilaktycznych, rehabilitacji i przygotowania pacjenta do późniejszego życia bez amputowanej części ciała.

Ten rodzaj operacji przeprowadzany jest w skrajnych przypadkach, gdy nie ma możliwości wyleczenia chorej kończyny albo gdy stan kończyny zagraża życiu lub zdrowiu pacjenta. Warto jednak pamiętać, że współcześnie osoby po amputacji mają znacznie większy niż kiedyś wybór protez, których poziom zaawansowania jest bardzo wysoki. Dzięki rehabilitacji i odpowiednio dobranym protezom można wrócić do funkcjonowania w możliwie jak najpełniejszym wymiarze.

Amputacja kończyny — i co dalej?

Bezpośrednio po amputacji kończyny najważniejsze jest odpowiednie gojenie się tzw. kikuta. Dlatego pacjent powinien sumiennie przestrzegać zaleceń lekarzy i kontrolować z nimi przebieg procesu gojenia. Powrót do sprawności fizycznej jest możliwy, jednak trzeba się przygotować na to, że wymaga też wysiłku, pracy i czasu zarówno ze strony pacjenta, jak i lekarzy oraz fizjoterapeutów. Zaleca się też skorzystanie ze wsparcia psychologa.

Rehabilitacja po zabiegu

Po operacji konieczna jest stosowna rehabilitacja, a jej specyfika zależy od rodzaju i rozmiaru amputacji, a także wieku pacjenta. Ćwiczenia, sposób i metody rehabilitacji ustalane są indywidualnie na podstawie potrzeb konkretnej osoby, przebiegu rekonwalescencji oraz zleceń lekarzy.

Głównym celem rehabilitacji jest powrót do sprawności fizycznej w możliwie jak największym zakresie. Działania rehabilitacyjne pozwalają też zmniejszyć ból i uzyskać stan maksymalnej sprawności ruchowej kikuta. Są też niezbędne do umożliwienia ruchu kikuta i jego obciążenia pod kątem założenia protezy.

Rehabilitacja przed założeniem protezy

Odpowiednio prowadzona rehabilitacja jest bardzo ważna już od samego początku, ponieważ poprzez proste ćwiczenia można przyzwyczajać kikut do ruchu, aby nie doprowadzić do zastania się mięśni. Celem podejmowanych działań jest zachowanie tzw. pamięci mięśnia, co jest niezbędne do późniejszego bezproblemowego używania protezy. Oprócz ćwiczeń wzmacniających siłę mięśniową, które są podstawą, zalecane są też inne ćwiczenia ogólnousprawniające, w tym m.in. oddechowe. Sumienna praca przełoży się na sprawniejsze użytkowanie protezy po amputacji, co z kolei może podnieść poziom niezależności i samodzielności pacjenta w życiu.

Funkcjonowanie z protezą

Proteza stosowana jest w celu usprawnienia funkcjonowania pacjenta w możliwie jak najpełniejszym zakresie. Rodzajów protez jest obecnie wiele. Nowoczesne modele pozwalają na osiągnięcie naprawdę dobrych rezultatów. W naszej ofercie znaleźć można zarówno protezy kończyn dolnych, jak i protezy kończyn górnych.

Początkowo pacjenci używają tzw. protez tymczasowych. Proteza tymczasowa jest zalecana ze względu na zmieniającą się objętość kikuta pod wpływem zabiegowej opuchlizny. Dopiero gdy kikut uzyska stałą objętość, można zastosować odpowiednio dobraną protezę stałą.

Po założeniu protezy stałej konieczna jest dalsza praca rehabilitacyjna. W zależności od tego, która z kończyn została amputowana, pacjent musi nauczyć się chodzić lub używać kończyn górnych. Proces ten wymaga czasu, często wsparcia dodatkowych sprzętów ortopedycznych, jak np. kule. Najpierw należy opanować najprostsze czynności, które sprzyjają w sukcesywnym oswajaniu się z protezą.